Заход сонца

Cядае сонца,
і працаўнік на ферме паліць сухое лісце.

Гэта ўсяго толькі агонь,
маленькі – усё пад кантролем,
нібы ў сям’і дыктатара.

Калі ён успыхвае, працаўнік знікае –
з дарогі не відаць.

У параўнанні з сонцам усе агні тут –
мінучыя, дылетанцкія,
яны згасаюць, калі канчаецца лісце.
Тады паяўляецца працаўнік і зграбае прысак.

Але смерць існуе.
Сонца, як быццам, зрабіла тое, для чаго ўзышло –
змусіла поле рунець, а потым
агонь разліло па зямлі.

Цяпер яно можа сесці.

Снег

Канец снежня: я з бацькам
у Нью-Ёрку іду ў цырк.
Ён трымае мяне
на плячах на пранізлівым ветры.
Абрыўкі белай паперы
матляюцца на расцяжках над чыгункай.

Мой бацька любіў
стаяць так і трымаць мяне,
каб мяне не бачыць.
Памятаю,
як углядалася перад сабой
у свет, які бачыў мой бацька.
Я вучылася
паглынаць яго пустэчу,
а густы снег
кружляў вакол нас і не падаў.

Фантазія

Я скажу табе: штодня
людзі паміраюць. І гэта толькі пачатак.
Штодня ў пахавальных бюро нараджаюцца новыя ўдовы,
новыя сіроты. Яны сядзяць, згарнуўшы рукі,
думаюць, што рабіць з новым жыццём.

Потым ідуць на могілкі, нехта з іх
упершыню. Яны баяцца плакаць,
часам – не плакаць. Нехта нахіляецца,
расказвае, што рабіць далей, напрыклад,
сказаць некалькі словаў ці
кінуць грудку гразі ў выкапаную магілу.

І пасля гэтага вяртаюцца дадому,
дзе раптам сабраўся натоўп.
На канапе велічна сядзіць удава,
людзі выстройваюцца і падыходзяць,
часам бяруць за руку, часам абдымаюць.
Для кожнага яна знаходзіць словы –
дзякуй вам, дзякуй, што прыйшлі.

Ад шчырага сэрца яна б хацела, каб усе сышлі.
Яна хоча вярнуцца на могілкі,
назад у палату, у шпіталь. Яна ведае,
што гэта немагчыма. Але гэта адзіная надзея,
жаданне павярнуць назад. Недалёка,
туды, дзе шлюб і першы пацалунак.

Споведзь

Сказаць, што я бясстрашная,
было б няпраўдай.
Я баюся хваробы, знявагі.
Як і ўсе, я выношваю мары.
Але навучылася хаваць іх,
каб абараніцца
ад здзяйснення: шчасце
прыцягвае гнеў Мойраў.
Яны, бязлітасныя сёстры,
не маюць іншых эмоцый,
акрамя зайздрасці.

Першы ўспамін

Калісьці даўно мяне паранілі. Я жыла,
каб адпомсціць
бацьку не за тое,
кім ён быў –
за тое, кім была я. Ад пачатку часоў,
з дзяцінства я думала,
што боль азначае:
мяне не любяць.
Насамрэч гэта я любіла.

Самота

Сёння вельмі цёмна, скрозь дождж
не відаць гары. Адзіны гук –
дождж, які заганяе жыццё пад зямлю.
З дажджом прыходзіць холад,
сёння не будзе ні месяца, ні зорак.

Вецер падняўся ўначы,
зранку ён хвастаў пшаніцу
і аціх апоўдні. Але прыйшоў ураган:
залева напаіла сухія палі, потым затапіла іх.

Зямля знікла.
Не відаць нічога, толькі дождж
блішчыць на цёмных вокнах.
Гэта месца спачыну, дзе нішто не рухаецца.

Мы вяртаемся да пачатку,
да істот, што жывуць у цемры
без мовы і зроку –

Нічога не даказвае, што я жыву.
Ёсць толькі дождж, бясконцы дождж.

Тэлемахава адцуранне

Калі ў дзяцінстве я бачыў,
як жывуць мае бацькі – ведаеце,
што я адчуваў? Сэрца
разрывалася. І цяпер
разрываецца, але яшчэ
я звар’яцеў. Гэта
вельмі смешна.

Адысеева рашэнне

Вялікі чалавек вяртаецца з вострава.
Цяпер ён не памрэ ў раі
і не пачуе
райскіх лютняў сярод аліў
ці ў празрыстых затоках пад кіпарысамі. Час

пачынаецца цяпер, калі ён зноў чуе
гэты пульс апавядальнага
мора, на світанку, калі ён вабіць наймацней.
Што прывяло нас сюды,
вядзе нас назад; наш карабель
гайдаецца на бледных хвалях у бухце.

Цяпер чары развеяліся.
Вярні яму жыццё,
о мора, што нясе толькі наперад.

Нефарбаваныя дзверы

Нарэшце ў сярэднім узросце
мне закарцела вярнуцца ў дзяцінства.

Дом быў той самы, але
дзверы змяніліся.
Болей не чырвоныя – нефарбаваная драўніна.
Тыя ж дрэвы – дуб, медны бук.
Але людзей, усіх жыхароў з мінуўшчыны,
ужо няма – зніклі, з’ехалі, памерлі.
Дзеці з другога боку вуліцы,
старыя мужчыны і жанчыны.

Сонца не змянілася, газоны
звялі і парудзелі ўлетку.
Але цяпер тут шмат незнаёмцаў.

У пэўным сэнсе ўсё, як мае быць,
так, як я запомніла – дом, вуліца,
квітнеючы пасёлак.

Не для таго, каб вярнуць ці вярнуцца –
але апраўдаць
маўчанне і адлегласць,
аддаленасць месца і часу,
нечуваную дакладнасць фантазіі, мроі.

Памятаю, што ў дзяцінстве я часта хацела быць недзе яшчэ.
Вось дом; напэўна,
гэта дзяцінства, якое я мела на ўвазе.